Cho đến gần đây, tại La Mancalona, một ngôi làng trong rừng rậm của bán đảo Yucatan của Mexico, một chai soda thậm chí rẻ hơn một chai nước tinh khiết. Như với nhiều cộng đồng xa xôi khác, nước uống sạch đã trở thành một thứ xa xỉ đối với nông dân địa phương.
Giờ đây, nhờ vào một hệ thống đơn giản được thiết kế bởi các nhà nghiên cứu đến từ trung tâm nghiên cứu MIT ở Mỹ, người dân địa phương đã có thể tự lọc lấy nước sạch bằng cách khai thác một nguồn tài nguyên có sẵn hết sức dồi dào – đó là năng lượng mặt trời.
“Đây là một mô hình hoàn toàn mới cung cấp nước sạch cho người dân có nhu cầu”, giáo sư đến từ viện MIT, Steven Dubowsky, người khởi động lại dự án này, cho biết.
Hệ thống lọc nước bao gồm hai tấm pin mặt trời tạo ra điện, được sử dụng để cấp nguồn cho một tập hợp các máy bơm nước. Từ các máy bơm, nước sẽ được đẩy qua một bộ lọc của màng bán thấm. Những lớp màng này giúp lọc các chất rắn hòa tan và chất ô nhiễm sinh học. Công nghệ này được gọi là thẩm thấu ngược quang điện (PVRO).
Cũng giống như nhiều nơi khác trên khắp thế giới, nước ngầm ở La Mancalona khá mặn. Sử dụng phương pháp mới với giá cả phải chăng, các cư dân của ngôi làng nhỏ này có thể làm sạch cả nguồn nước mưa và nước lợ tại địa phương, sản xuất ra khoảng 1.000 lít nước sạch mỗi ngày – đủ để cung cấp cho khoảng 450 người. Tất cả chỉ đến từ một thiết bị có kích thước bằng một nhà kho nho nhỏ.
Điều tuyệt vời của dự án là các nhà nghiên cứu tại MIT đã không chỉ xuất hiện và cung cấp một thiết bị được cài đặt sẵn. Thay vào đó, họ chỉ cho người dân địa phương cách thức để vận hành và duy trì hệ thống mới này.
Trao đổi với MIT News, Huda Elasaad, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết, người dân ở các làng mạc hẻo lánh thường rất khéo tay, vì vậy, thách thức đối với nhóm chính là rào cản ngôn ngữ, khi mà những người thông dịch phải phiên dịch từ tiếng anh sang tiếng Tây Ban Nha rồi đến phương ngữ Yucatan.
“Thực sự là chúng tôi chỉ hi vọng sẽ không bị sót bất cứ chi tiết nào trong bản dịch thuật”, Elasaad nói. “Công nghệ đúng là một phương tiện hoàn hảo. Nó có thể tự biểu hiện toàn bộ bản thân nó. Bạn có thể chỉ tay và giúp đỡ người dân thực hành với những biểu đồ dễ hiểu mà không cần phải sử dụng nhiều từ ngữ”.
Công nghệ này cũng có thể được bảo trì một cách dễ dàng. Các kỹ thuật viên có thể thay thế các đèn cực tím và bộ lọc mà không gặp phải sự cố nào.
Trong gần hai năm nay, các cư dân của La Mancalona đã mua nước với mức giá chỉ khoảng 5 peso/1 chai (khoảng gần 7 nghìn đồng). Thông thường, người dân ở đây phải mất 25 peso/ 1 chai (gần 34 nghìn đồng). Và nước cũng chỉ có sẵn ở các thị trấn ngoài La Mancalona, gần nhất cũng phải mất khoảng 1 giờ đi bộ.
Những người điều hành hệ thống lọc nước này cũng đã thành lập một doanh nghiệp theo định hướng vì cộng đồng. Họ là một ủy ban quản lý lợi nhuận, ủy ban này sẽ chi trả một phần cho việc duy trì hệ thống, trong khi phần còn lại được chuyển cho các chi phí công ích khác.
“Họ cũng đang cố gắng để phát triển một kế hoạch kinh doanh tập trung vào việc bán nước sạch cho những du khách đến tham quan tàn tích của người Maya cổ đại tại địa phương”, Elasaad nói.
Công nghệ năng lượng mặt trời này được xây dựng theo cách dễ thích ứng với môi trường địa phương, và có thể sử dụng một loạt các phương pháp thanh lọc, bao gồm cả điện phân và lọc nano.
Với sự thành công của thử nghiệm ở khu vực Yucatan này, các nhà nghiên cứu tại MIT đang tìm cách để phân phối các hệ thống năng lượng mặt trời cho các cộng đồng khác có nhu cầu.
(Nguồn: Theo Khampha)
