WesterntechVN – Gia công cơ khí là quá trình tạo hình sản phẩm bằng cách loại bỏ vật liệu khỏi phôi. Có nhiều phương pháp gia công cơ khí khác nhau, mỗi phương pháp có ưu nhược điểm và ứng dụng riêng.
Bài viết này sẽ đi sâu vào các phương pháp gia công cơ khí phổ biến trên máy công cụ.
1. Các phương pháp gia công cơ khí cắt gọt
- Tiện:
- Gia công các chi tiết dạng tròn xoay bằng cách sử dụng dao tiện.
- Các phương pháp tiện: tiện ngoài, tiện trong, tiện ren, tiện định hình.
- Ứng dụng: gia công trục, lỗ, ren, mặt côn.
- Phay:
- Gia công các bề mặt phẳng, rãnh, lỗ bằng cách sử dụng dao phay.
- Các phương pháp phay: phay mặt đầu, phay mặt trụ, phay rãnh, phay định hình.
- Ứng dụng: gia công khuôn mẫu, chi tiết máy phức tạp.
- Khoan:
- Gia công lỗ bằng cách sử dụng mũi khoan.
- Các phương pháp khoan: khoan lỗ thông, khoan lỗ bậc, khoan lỗ tâm.
- Ứng dụng: gia công lỗ trên các chi tiết máy.
- Khoét:
- Mở rộng lỗ đã có bằng cách sử dụng dao khoét.
- Ứng dụng: gia công lỗ có độ chính xác cao.
- Doa:
- Gia công tinh lỗ bằng cách sử dụng dao doa.
- Ứng dụng: gia công lỗ có độ chính xác và độ bóng bề mặt cao.
- Chuốt:
- Gia công lỗ có hình dạng đặc biệt bằng cách sử dụng dao chuốt.
- Ứng dụng: gia công lỗ then hoa, lỗ vuông, lỗ lục giác.
- Mài:
- Gia công tinh bề mặt bằng cách sử dụng đá mài.
- Các phương pháp mài: mài tròn ngoài, mài tròn trong, mài phẳng, mài định hình.
- Ứng dụng: gia công các chi tiết có độ chính xác và độ bóng bề mặt cao.
- Bào:
- Gia công bề mặt phẳng bằng cách sử dụng dao bào.
- Ứng dụng: gia công các chi tiết có kích thước lớn và độ chính xác cao.
- Xọc:
- Gia công rãnh then, rãnh then hoa bằng cách sử dụng dao xọc.
- Ứng dụng: gia công các chi tiết có rãnh then.
- Cưa:
- Cắt vật liệu thành từng đoạn bằng cách sử dụng lưỡi cưa.
- Ứng dụng: cắt phôi, cắt ống, cắt thanh.
2. Các phương pháp gia công không phoi
- Gia công bằng tia lửa điện (EDM):
- Gia công vật liệu bằng cách sử dụng tia lửa điện.
- Ứng dụng: gia công khuôn mẫu, chi tiết có hình dạng phức tạp, vật liệu cứng.
- Gia công bằng tia laser:
- Gia công vật liệu bằng cách sử dụng tia laser.
- Ứng dụng: cắt, khắc, khoan các vật liệu khác nhau.
- Gia công bằng tia nước:
- Gia công vật liệu bằng cách sử dụng tia nước áp suất cao.
- Ứng dụng: cắt các vật liệu mềm như gỗ, nhựa, cao su.
- Gia công siêu âm:
- Gia công vật liệu bằng cách sử dụng sóng siêu âm.
- Ứng dụng: gia công các vật liệu cứng và giòn như gốm, thủy tinh.
- Gia công hóa học:
- Gia công vật liệu bằng cách sử dụng các phản ứng hóa học.
- Ứng dụng: gia công các chi tiết mỏng, phức tạp, vật liệu khó gia công.
- Gia công điện hóa:
- Gia công vật liệu bằng cách sử dụng dòng điện.
- Ứng dụng: gia công các chi tiết có hình dạng phức tạp, vật liệu cứng.
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình gia công
- Vật liệu phôi:
- Tính chất cơ học và vật lý của vật liệu phôi ảnh hưởng đến lựa chọn phương pháp gia công cơ khí và chế độ cắt.
- Dụng cụ cắt:
- Vật liệu, hình dạng và kích thước của dụng cụ cắt ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất gia công.
- Chế độ cắt:
- Tốc độ cắt, lượng chạy dao và chiều sâu cắt ảnh hưởng đến lực cắt, nhiệt cắt và độ bóng bề mặt gia công.
- Dung dịch làm mát:
- Dung dịch làm mát giúp giảm ma sát, nhiệt độ và tăng tuổi thọ dụng cụ cắt.
- Máy công cụ:
- Độ cứng vững, độ chính xác và công suất của máy công cụ ảnh hưởng đến chất lượng gia công.
- Đồ gá:
- Đồ gá đảm bảo vị trí và độ ổn định của chi tiết trong quá trình gia công.
4. Các phương pháp gia công tiên tiến
- Gia công CNC:
- Gia công tự động bằng máy tính điều khiển số.
- Ứng dụng: gia công chi tiết phức tạp, độ chính xác cao, sản xuất hàng loạt.
- Gia công tốc độ cao (HSM):
- Gia công với tốc độ cắt và tốc độ chạy dao cao.
- Ứng dụng: gia công chi tiết có độ bóng bề mặt cao, giảm thời gian gia công.
- Gia công 5 trục:
- Gia công chi tiết 3D phức tạp bằng máy CNC 5 trục.
- Ứng dụng: gia công khuôn mẫu, chi tiết hàng không vũ trụ.
- Gia công micro:
- Gia công các chi tiết có kích thước micro.
- Ứng dụng: gia công linh kiện điện tử, thiết bị y tế.
5. Lựa chọn phương pháp gia công phù hợp
- Yêu cầu về độ chính xác:
- Độ chính xác của chi tiết cần gia công.
- Yêu cầu về độ bóng bề mặt:
- Độ bóng bề mặt của chi tiết cần gia công.
- Loại vật liệu phôi:
- Vật liệu phôi có độ cứng, độ bền và tính chất gia công khác nhau.
- Hình dạng và kích thước chi tiết:
- Hình dạng và kích thước của chi tiết cần gia công.
- Số lượng chi tiết cần gia công:
- Gia công đơn chiếc, hàng loạt nhỏ hay hàng loạt lớn.
- Chi phí gia công:
- Chi phí gia công bao gồm chi phí dụng cụ cắt, chi phí máy móc và chi phí lao động.
Các phương pháp gia công cơ khí trên máy công cụ rất đa dạng và phong phú. Việc lựa chọn phương pháp gia công phù hợp giúp đảm bảo chất lượng, năng suất và hiệu quả kinh tế của quá trình sản xuất.
