Việt Nam là quốc gia có nguồn tài nguyên nước dồi dào. Tuy nhiên, nguồn tài nguyên đó đang phải đối mặt với tình trạng ngày càng bị ô nhiễm và khó kiểm soát, đã và đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân. Đó là nguyên nhân chính dẫn đến các loại dịch bệnh gia tăng và bùng phát ở nước ta thời gian qua…

Kết quả khảo sát môi trường một số ngành công nghiệp trong các năm 2011 – 2013, do Trung tâm Nghiên cứu Môi trường và Điều kiện lao động (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) thực hiện cho thấy: Ô nhiễm nước do sản xuất công nghiệp hiện nay là rất nghiêm trọng. Điển hình như ở các ngành công nghiệp dệt may, giấy và bột giấy, mía đường, chế biến thực phẩm… nước thải thường có độ pH trung bình cao; chỉ số nhu cầu ô-xy sinh hóa (BOD) ở mức 700 mg/lít, vượt quy chuẩn cho phép 14 lần. Nhu cầu ô-xy hóa học (COD) có thể lên đến 2.500 mg/lít, vượt quy chuẩn cho phép hơn 6 lần (theo QCVN 40:2011/BTNMT). Hàm lượng nước thải một số doanh nghiệp có chứa cyanua (CN-) vượt đến 80 lần tiêu chuẩn cho phép; hàm lượng chất thải rắn lơ lửng và nhiều chỉ số môi trường khác trong nước thải cao gấp nhiều lần giới hạn cho phép, cho nên đã gây ô nhiễm nặng nề các nguồn nước trong khu vực…

Nguồn nước mặt ô nhiễm nghiêm trọng (Ảnh nguồn Internet)

Tình trạng ô nhiễm nước mặt ở các đô thị, được thể hiện rõ nhất tại hai đô thị lớn của cả nước là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đang ở mức báo động rất cao. Ở hai thành phố này, nước sinh hoạt không có hệ thống xử lý tập trung cho các cụm dân cư, mà trực tiếp xả ra nguồn tiếp nhận (sông, hồ, kênh, mương). Mặt khác, còn rất nhiều cơ sở sản xuất không xử lý nước thải, nhiều bệnh viện và cơ sở y tế chưa có hệ thống xử lý nước thải; một lượng lớn rác thải rắn trong thành phố không được thu gom triệt để… là những nguồn quan trọng gây ô nhiễm nguồn nước mặt. Đối với khu vực nông thôn và khu vực sản xuất nông nghiệp, hiện nay Việt Nam có khoảng 76% số dân đang sinh sống ở nông thôn, là nơi cơ sở hạ tầng chưa phát triển, phần lớn các chất thải của con người và gia súc không được xử lý nên thấm xuống đất hoặc bị rửa trôi làm cho tình trạng ô nhiễm nguồn nước về mặt hữu cơ và vi sinh vật ngày càng cao… Ngoài ra, trong sản xuất nông nghiệp, do việc lạm dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật, các nguồn nước ở sông, hồ, kênh, mương thường bị ô nhiễm, ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường và sức khỏe người dân.

Thực tế cho thấy, trong những năm gần đây, các bệnh liên quan đến ô nhiễm nguồn nước mặt đang là mối đe dọa lớn, đối với sức khỏe cộng đồng. Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế cho thấy, gần một phần hai trong số 26 bệnh truyền nhiễm, có nguyên nhân liên quan tới nguồn nước bị ô nhiễm.

Đối mặt với bệnh dịch khi sử dụng nguồn nước ô nhiễm (Ảnh nguồn Internet)

Điển hình như bệnh tiêu chảy cấp, tả, thương hàn, đau mắt đỏ; các bệnh về đường tiêu hóa, viêm gan A, viêm não, ung thư… Tại một số địa phương, qua khảo sát các trường hợp ung thư, viêm nhiễm phụ khoa… cho thấy có từ 40 đến 50% trong số đó là do sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm. Kết quả đánh giá giữa Bộ Y tế và Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng cho thấy, trung bình mỗi năm ở nước ta có khoảng 9.000 người tử vong từ nguồn nước bị ô nhiễm và điều kiện vệ sinh kém; đồng thời có khoảng 200 nghìn trường hợp mắc ung thư mới phát hiện, mà một trong những nguyên nhân chính là sử dụng nguồn nước ô nhiễm…

Để giảm tình trạng ô nhiễm nguồn nước mặt, ảnh hưởng tới sức khỏe của cộng đồng thời gian tới, thiết nghĩ các cơ quan quản lý nhà nước từ T.Ư đến các địa phương cần kiểm soát chất lượng nguồn nước mặt; áp dụng các biện pháp hạn chế xả chất thải ra nguồn nước mặt và tiến hành xử lý nước thải sinh hoạt ngay tại đầu nguồn bằng công nghệ sinh học hoặc đầu tư lắp đặt hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt cho các cụm dân cư; nâng cao ý thức trách nhiệm bảo vệ môi trường, thông qua các hoạt động tuyên truyền, giáo dục tại cộng đồng. Đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu, nhằm xác định rõ mức độ ảnh hưởng của các yếu tố trong môi trường nước mặt có nguy cơ cao đối với sức khỏe cộng đồng. Xây dựng và công bố Báo cáo sức khỏe và môi trường quốc gia, trong đó cần nêu chi tiết các nội dung liên quan đến ô nhiễm mặt nước và sức khỏe của người dân…

Đối với các nhà máy, xí nghiệp, các cơ sở sản xuất có phát sinh nước thải cần tăng cường tái sử dụng nguồn nước trong sản xuất (quay vòng nước trong sản xuất); lắp đặt hệ thống xử lý nước thải, trước khi đưa ra nguồn tiếp nhận; thay đổi công nghệ sản xuất, nâng cao hiệu suất sử dụng nước trong dây truyền công nghệ, nhằm tiết kiệm nước. Các cá nhân, hộ gia đình cần tiết kiệm tối đa lượng nước sử dụng trong sinh hoạt hằng ngày, nhất là có ý thức, trách nhiệm trong hoạt động bảo vệ môi trường nói chung và bảo vệ nguồn nước mặt tại khu dân cư mình sinh sống. Ngoài ra, tuyệt đối không sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm cho ăn, uống, sinh hoạt và hạn chế sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm cho các hoạt động chăn nuôi, trồng trọt…

(Nguồn tin: www.nhandan.com.vn)